Hoe ontwikkel je informatiemateriaal dat geschikt is voor PMA?

Herbert, R., Gregory,E., Haw, C. (2018). Collaborative design of accessible information with people with aphasia.  Aphasiology, DOI:10.1080/02687038.2018.1546822

Achtergrond

Er zijn steeds meer aanwijzingen voor het belang van doeltreffende, toegankelijke gezondheidsinformatie om personen in staat te stellen te herstellen van en te leven met medische aandoeningen. Een aantal studies melden dat er bij verworven afasie behoefte is aan informatie maar dat er onvoldoende geschikte informatie beschikbaar is. Het risico bestaat dat personen met afasie (PMA) minder informatie ontvangen dan personen zonder afasie. De veelal schriftelijke informatie is ontoegankelijk gebleken voor PMA omdat de geschreven taal te moeilijk te begrijpen is. Het daaropvolgende gebrek aan informatie wordt geassocieerd met verminderde tevredenheid over gezondheidsdiensten.

PMA geven voorkeur aan op maat ontwikkeld informatiemateriaal maar er is tot op heden nog weinig bewijs dat aangepast materiaal leidt tot een beter begrip van die informatie bij personen met afasie. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn onder meer het gebruik van taal waarbij geen rekening wordt gehouden met fatische verwerkingsproblemen, dat er onduidelijkheid is over het gebruik van afbeeldingen en het gebrek aan betrokkenheid van de gebruiker, PMA in dit geval, bij het ontwerp van het informatiemateriaal. Er bestaan ​​geen door de gebruiker ontworpen, op bewijsmateriaal gebaseerd materiaal voor het verstrekken van informatie aan PMA. Bovendien bestaan er geen criteria die gebruikt kunnen worden bij het aanpassen van informatiemateriaal voor PMA.

De literatuur over taalverwerking bij afasie geeft drie factoren weer die meegenomen moeten worden bij de ontwikkeling van geschreven informatiemateriaal: lexicale factoren, zinsverwerkingsfactoren en effecten van priming door eerdere blootstelling. Lexicale verwerking is over het algemeen gemakkelijker wanneer woorden hoog voorstelbaar en hoogfrequent zijn, wanneer de woorden een lage verwervingsleeftijd hebbenen kort in lengte zijn. Personen met afasie verwerken inhoudswoorden gemakkelijker dan functiewoorden. Zinsverwerking is gemakkelijker wanneer zinnen geen bewogen argumenten of ingesloten elementen bevatten.
Primen verwijst naar snellere en efficiëntere verwerking van taal na eerdere blootstelling. Priming-effecten zijn gevonden bij PMA bij lexicale en syntactische primes of een combinatie ervan. Dit is met name relevant voor de selectie van woorden en zinsvormen die worden gebruikt in informatiemateriaal, met de insteek dat herhaald gebruik van dezelfde woorden en zinnen in verschillende materialen het begrip zal vergemakkelijken.

Het eerste doel van onderhavige studie is om samen te werken met PMA in een iteratief ontwerpproces om toegankelijk informatiemateriaal te ontwikkelen.
Het tweede doel is het vaststellen van criteria voor gebruik bij de toekomstige productie van informatiemateriaal voor PMA.

Voor het onderzoek zijn prototypematerialen ontwikkeld op basis van informatie uit literatuur en bestaand onderzoek. Veertien personen met afasie namen deel aan twee rondes van consensusgroep vergaderingen waarin de ontwikkelende materialen werden doorgenomen en beoordeeld.
Iedere PMA woonde twee bijeenkomsten van twee uur bij met een tussenpoos van een maand. Een slotbijeenkomst vond een maand later plaats om de definitieve versie van de materialen te bekijken. De groepssamenstelling bleef gelijk. Elke groep bestond uit een groepsleider, vier of vijf personen met afasie en een communicatiepartner voor elke persoon met afasie.
Consensuspunten werden binnen de groepen geïdentificeerd door middel van discussie en door beoordelingen met behulp van Likertschalen. De verzamelde consensuspunten en beoordelingen werden verwerkt in de uiteindelijke ontwerpen van de materialen.

Resultaten

De groepsdiscussies en de beoordelingen van materialen leidden tot specifieke criteria voor de productie van materialen voor PMA.

Definitieve criteria voor de productie van materialen voor personen met afasie

Layout

1. Informatie op overzichtelijke kaarten weergeven van 170mm bij 110mm die makkelijk vast te houden zijn;
2. Witte achtergrond hanteren;
3. Links bovenaan een gekleurde bannerkop met witte letters die de bovengeschikte categorie voor elk concept overbrengt;
4. Eén zin om het specifieke concept over te brengen, uitgelijnd naar links;
5. Eén concept afgebeeld per kaart;
6. Zinnen afgedrukt in zwart lettertype op witte achtergrond;
7. Consistent kleurgebruik in koppen en afbeeldingen en voor een reeks concepten;
8. Onder en rechts van de zin één of twee kleurenfoto’s of lijntekeningen.
9. Kleur opnemen waar dit zinvol is, bijvoorbeeld blauw om fysiotherapie weer te geven, groen om ergotherapie weer te geven.

Taal

1. Bannerkoppen bestaan ​​uit afzonderlijke woorden of korte uitdrukkingen;
2. Hanteer sleutelwoorden: hoogfrequent, vroeg verworven, hoog voorstelbaar en kort van lengte;
3. Inhoudswoorden gebruiken om waar mogelijk functiewoorden te vervangen;
4. Korte zinnen hanteren zonder bewogen argumenten of ingesloten elementen;
5. Inhoudswoorden en syntactische structuren waar mogelijk herhalen;
6. Eventuele software kan ingezet worden om het leesbaarheidsniveau van de tekst te meten (zoals de Flesch-Kincaid leesbaarheid software). Hierbij wordt de gemiddelde zinslengte en het gemiddelde aantal lettergrepen per woord in kaart gebracht. Geadviseerd wordt om een maximale moeilijkheidsscore per zin te hanteren van score 5.

Afbeeldingen

1. Elke zin vergezeld van een of twee afbeeldingen om de betekenis te ondersteunen;
2. Foto’s selecteren uit professionele fotobibliotheken;
3. Lijntekeningen bevatten kleur die overeenkomt met de bannerachtergrond;
4. Gebruikte afbeeldingen moeten ondubbelzinnig zijn;
5. Afbeeldingen die worden gebruikt, moeten de betekenis van het concept duidelijk weergeven;
6. Per zin één afbeelding opnemen die de betekenis weergeeft;
7. Er moet samenhang zijn tussen de tekst en de afbeeldingen;
8. Afbeeldingen moeten positieve informatie weergeven;
9. Afbeeldingen moeten accurate en realistische informatie weergeven;
10. Afbeeldingen mogen geen externe gegevens bevatten;
11. Afbeeldingen moeten elk concept op een consistente manier weergeven;
12. Abstracte of metaforische uitbreidingen van betekenissen niet in afbeeldingen gebruiken.

Tekst

1. Bannerkop gedrukt in Vectora Black in 24 pt;
2. Zinnen geproduceerd in Vectora Romeins 14pt in zwart;
3. Sleutelwoorden geproduceerd in Vectora Roman 16pt in zwart en dikgedrukt.

Inhoud

1. Personen met afasie kunnen één en mogelijk twee kaarten tegelijk verwerken. Als er twee worden bekeken, moeten deze in betekenis aan elkaar gerelateerd zijn.

Conclusie/Discussie

Onderhavige studie heeft PMA in het ontwerpproces succesvol betrokken bij het produceren van nieuwe materialen en gerelateerde ontwerpcriteria voor informatiemateriaal voor PMA. De materialen en criteria hebben het potentieel om PMA te faciliteren in het begrijpen van schriftelijke gezondheidsinformatie.

Implicaties voor de praktijk

Is er binnen jouw organisatie schriftelijk informatiemateriaal beschikbaar dat toegankelijk is gemaakt voor PMA?